Kościół od wewnątrz zagrożony

narodowiec9

Kościół od wewnątrz zagrożony

Ks. prof. Michał Poradowski

Wrocław 2001
ISBN 83-85829-78-4
Wydawnictwo NORTOM

Fragmenty książki

WSTĘP

"Kościół od wewnątrz zagrożony"? Czy to nie przesada? Może tak było dawniej, kiedyś w okresie arianizmu lub Renesansu, ale dzisiaj w okresie "odrodzenia posoborowego"? A jednak wystarczy zajrzeć do Nowego Testamentu aby stwierdzić, że Kościół był zagrożony od wewnątrz już w pierwszych latach swego istnienia. Na przykład św. Juda Apostoł pisze: "Uważam za potrzebne napisać do was, aby zachęcić do walki o wiarę. Wkradli się bowiem pomiędzy nas jacyś ludzie, którzy dawno zapisani są na potępienie, bezbożni, którzy łaskę Boga naszego zamieniają na rozwiązłość, a nawet wypierają się Władcy i Pana naszego, Jezusa Chrystusa" (34). Dokładnie tak samo jak dzisiaj.

A Chrystus Pan nas przestrzegał, że pod tym względem najgorzej będzie w Kościele w czasach bezpośrednich przed Jego drugim przyjściem. Wezwani do obrony Wiary, tego największego naszego skarbu, powinniśmy jak Chrystus Pan nam to przekazał rozpoznawać "znaki czasu" i orientować się, gdzie i jak jest ona zagrożona. Wydaje się, że w naszych czasach Kościół jest zagrożony od wewnątrz przede wszystkim (lecz nie jedynie) przez protestantyzm i przez marksizm. Przenikanie protestantyzmu do wewnątrz Kościoła jest sygnalizowane przez wielu papieży juko jedno z największych niebezpieczeństw dla Wiary, a marksizm jest właściwie jedną z logicznych konsekwencji protestantyzmu. W niniejszym tomiku publikowane są dwie odmienne prace, ale związane ze sobą tematyką. Socjologa protestantyzmu zwraca uwagę na obecny proces protestantyzacji myśli katolickiej, dzięki czemu został ułatwiony "wpływ marksizmu na współczesną teologię", co sprawia, że antychrześcijańską rewolucja bolszewicka uzyskuje poparcie ze strony części duchowieństwa, zwłaszcza w krajach "trzeciego świata". Praca o protestantyzmie została napisana prawie 35 lat temu, gdyż w roku 1946, ale dopiero w roku 1978 została opublikowana i przy tej okazji uzupełniona w formie artykułów w Duszpasterzu Polskim Zagranicą, wydawanym w Rzymie, a w przekładzie hiszpańskim wydana jako książka w Madrycie w roku 1980. Praca zaś o wpływie marksizmu na współczesną teologię ukazała się w formie artykułów w tymże samym Duszpasterzu w latach 1974-1980 i także w formie książki po hiszpańsku została wydana w Madrycie w roku 1976. Niniejsze wydanie książkowe obu prac po polsku, jest fotokopią artykułów z Duszpasterza.

(...)

PROTESTANTYZACJA KATOLICYZMU

Ostatnio często się spotykamy z opiniami na temat rzekomej protestantyzacji katolicyzmu i jest rzeczą bardzo znamienną, że najwięcej i najczęściej podkreślają ten fakt ci katolicy, którzy nawrócili się z protestantyzmu. To głównie oni z bólem i goryczą stwierdzają, że błędne wierzenia i praktyki protestanckie, od których uciekli, przechodząc na katolicyzm jakieś trzydzieści-czterdzieści lat temu, wprowadzane są obecnie w życie przez hierarchię Kościoła katolickiego. Dla każdego bezstronnego obserwatora życie Kościoła katolickiego jest niezaprzeczalnym faktem, że dzisiejsza religijność katolicka coraz więcej przejmuje elementów protestanckich i chociaż fakt ten stwierdzają wszyscy, tylko niektórzy uważają go za objaw negatywny. Na tym polega zasadnicza różnica między sytuacją w wieku XVI i w czasach dzisiejszych. Jeśli bowiem w czasach Lutra i Soboru Trydenckiego tego rodzaju objawy spotykały się z jednolitą potępiającą postawą, obecnie reakcja katolików w tej sprawie jest podzielona; dla jednych jest to zgorszeniem i przyczyną troski, podczas gdy dla drugich jest okazją do zadowolenia, gdyż w "protestantyzacji" katolicyzmu widzą postęp i unowocześnienie, a niektórzy nawet i drogę do ekumenizmu.

Wydaje się, że ta niezaprzeczalna obecność protestantyzmu wewnątrz dzisiejszego Kościoła katolickiego ma dwa źródła. Jednym z nich są podobnie jak w wieku XVI - pewne procesy wewnątrz samego Kościoła; drugim zaś jest wpływ jaki protestantyzm wywiera z zewnątrz na Kościół katolicki, zwłaszcza przez niezliczone ułatwione kontakty z okazji akcji ekumenicznej i tego wszystkiego, co się w praktyce czyni pod pretekstem ekumenizmu. Aby więc uzupełnić nasz cykl szkiców na temat "socjologii protestantyzmu", tak tego z czasów Lutra jak i obecnego, przyjrzyjmy się pokrótce dzisiejszej protestantyzacji katolicyzmu, ale wyłącznie w ramach schematu jaki został w szkicach tych zastosowany.

Wypada przypomnieć, że w zastosowanym schemacie spojrzeliśmy na protestantyzm wyłącznie z punktu widzenia "socjologii religii", biorąc pod uwagę pięć zasadniczych probierzy, a mianowicie:

1. Protestantyzm jako reforma

2. Protestantyzm jako nawrót do germańskich wierzeń pogańskich

3. Protestantyzm jako zerwanie z cywilizacją łacińską

4. Protestantyzm jako judaizacja chrześcijaństwa

5. Protestantyzm jako zeświecczenie chrześcijaństwa

Pierwszy probierz - protestantyzm jako reforma - musimy pozostawić na boku, gdyż jak widać, ten tak bardzo pozytywny aspekt protestantyzmu Lutra w całej pełni został osiągnięty przez Kościół katolicki dzięki reformie przeprowadzonej przez Sobór Trydencki (1545-1563) oraz - rozciągając analogię na dzisiejsze czasy - przez reformy Drugiego Soboru Watykańskiegoo Jeśli chodzi o drugi probierz - protestantyzm z czasów Lutra jako nie świadomy nawrót do germańskiego poganizmu - należy uczciwie zapytać, czy jest coś podobnego w dzisiejszym katolicyzmie.

Otóż sam Drugi Sobór Watykański stwierdza, że świat współczesny powraca do poganizmu, a przecież kiedy Sobór używa tego wyrażenia "świat współczesny" włącza doń także i katolików. Zanim będzie mowa o tym powrocie współczesnego człowieka (także i katolika) do poganizmu i zwłaszcza do oddawania człowiekowi religijnej czci, należnej wyłącznie Bogu, należy stwierdzić, że dzisiaj szerzy się w Kościele, a zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej, świadomy i zorganizowany powrót do starych wierzeń pogańskich ludów prymitywnych.

Co gorsza, nie chodzi tutaj o jakiś ruch spontaniczny, niekontrolowany przez władze kościelne i niemożliwy do opanowania przez nie, lecz o zbrodniczy, świadomy i zorganizowany przez część kleru katolickiego nawrót do wierzeń pogańskich, które się wprowadza do oficjalnego Credo Kościoła katolickiego i włącza się je do liturgii mszalnej.

Chodzi tutaj o tak zwany "trybalizm". W tym wypadku ten obecny nawrót do poganizmu niektórych krajów katolickich, jest o wiele bardziej godny potępienia niż powracanie do poganizmu protestantów w czasach Lutra, gdyż w XVI wieku był to ruch spontaniczny, prawie nieświadomy, a zawsze wbrew władzom kościelnym, podczas gdy obecny nawrót do starych wierzeń pogańskich niektórych szczepów Indian południowo-amerykańskich jest dziełem świadomym, zorganizowanym przez samą hierarchię kościelną i wprowadzanym w życie jako "duszpasterstwo posoborowe" .

Jest czymś nie do pomyślenia, żeby Kościół sam niszczył wiarę i w jej miejsce wprowadzał stare religie pogańskie. Niestety, ta zbrodnia ma miejsce od szeregu lat w wielu krajach, a zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej i chociaż jest to zbrodnia karana Prawem Kanonicznym, jak dotąd, nic nie wiadomo, aby sprawcy tej zbrodni byli pociągnięci do odpowiedzialności.

Ta poganizacja przez niektórych księży i biskupów ludów od wieków chrześcijańskich, jest w pełni tolerowana jako "duszpasterstwo ekumeniczne", co jest niezbitym dowodem protestantyzacji katolicyzmu. Widzieliśmy, że trzecim probierzem protestantyzmu (z punktu widzenia przyjętego tutaj schematu) jest zerwanie z cywilizacją łacińską. Wypada więc zapytać, jaki jest stosunek dzisiejszego Kościoła katolickiego do cywilizacji łacińskiej?

Wydaje się, że niemniej wrogi jak i protestantyzmu. W sprawach stosunku Kościoła do "cywilizacji" w ogóle i do "cywilizacji łacińskiej" w szczególności jest wiele nieporozumienia. Nie tu miejsce na omawianie tego zagadnienia, ale trzeba przypomnieć, że Kościół nie może utożsamiać się, z żadną cywilizacją historyczną, gdyż z zasady, ze swego powołania Kościół jest "matką i mistrzynią" wszystkich kultur i cywilizacji chrześcijańskich wszystkich epok, gdziekolwiek one powstają, będąc Kościołem z istoty swej "powszechnym", czyli katolickim, co jednak nie przeszkadza, że Kościół może utożsamiać, się; z ideałem cywilizacji, który on sam proponuje pod różnymi nazwami, jak np. "cywilizacji chrześcijańskiej", (o której nam mówią liczne encykliki społeczne i który to termin stał się bardzo drogi niektórym pisarzom katolickim) o "cywilizacji miłości" (termin bodajże wprowadzony przez Pawła VI, a używany także i przez jego następców) .

Niemniej jednak Kościół powinien należycie doceniać cywilizacje historyczne według wartości, które one reprezentują, a zwłaszcza według ich użyteczności dla spełniania przez Kościół jego Misji ewangelizacji wszystkich ludów. W szczególny sposób Kościół powinien doceniać te cywilizacje historyczne, które narodziły się z ducha ewangelii i które są w większym stopniu dziełem samego Kościoła lub co najmniej wyrosły pod jego opieką. Takich cywilizacji historycznych jest wiele, ale jedna z nich, a mianowicie tzw. cywilizacja łacińska jest właściwie dziełem samego Kościoła, chociaż jej początki i fundamenty tkwią leszcze w starych, przedchrześcijańskich cywilizacjach śródziemnomorskich.

Cywilizacja łacińska jest dziełem Kościoła, dokonanym w europejskim środowisku geograficznym, kulturalnym i historycznym, lecz - właśnie dlatego że jest dziełem Kościoła - z istoty swej jest ona uniwersalna, tzn. że może być przyjęta także i przez ludy innych ras i innych warunków geograficznych i ekologicznych, co samo życie udowodniło. To z tą cywilizacją w okresie tysiąca lat średniowiecza utożsamiało się chrześcijaństwo.

Chociaż teoretycznie chrześcijaństwo może przyczynić się w każdym środowisku kulturalnym i geograficznym do wytworzenia miejscowej cywilizacji mniej lub więcej "chrześcijańskiej" - i w praktyce tak było niejednokrotnie - to jednak tylko cywilizacja łacińska okazała się dziełem trwałym i, co najważniejsze, dziełem uniwersalnym, to znaczy zdolnym do rozprzestrzeniania się na wszystkie ludy i wszystkie kraje, szanując miejscowe kultury i ich wartości, jeśli te nie sprzeciwiają się Ewangelii.

Kościół nigdy nie utożsamiał się z żadną cywilizacją, a więc także i z cywilizacją łacińską i ta postawa Kościoła, zwłaszcza dzisiaj, powinna być jasno podkreślana. Wszelka tendencja utożsamiania się z jakąkolwiek cywilizacją historyczną krępowałaby Kościół w wypełnianiu swej zasadniczej misji przekazywania nauki Chrystusa Pana i pośredniczenia między każdym człowiekiem i każdym ludem a Bogiem, który jest Ojcem wszystkich ludzi i wszystkich ludów.

Nie znaczy to jednak, aby Kościół mógł nie doceniać wartości i znaczenia niektórych cywilizacji, a zwłaszcza cywilizacji łacińskiej, szczególniej w tych krajach, w których jest ona głęboko zakorzeniona i ściśle związana z wiarą i obyczajami chrześcijańskimi.

Wszelkie osłabienie i zubożenie cywilizacji łacińskiej, a zwłaszcza jej niszczenie, natychmiast odbija się na stanie życia religijnego i obyczajów. Nie należy zapomnieć, że Kościół z troską i wielkim wysiłkiem budował w ciągu wieków cywilizację łacińską właśnie dlatego, aby zapewnić swym wiernym należyte warunki do praktykowania wiary i do życia według jej wymagań, czyli wytwarzał instytucjom formy współżycia społecznego, ustrój gospodarczy i polityczny według wymagań Ewangelii. Widzieliśmy poprzednio, że protestantyzm zawsze zwalczał cywilizację łacińską, stąd też można powiedzieć, że obecna postawa walki z cywilizacją łacińską wewnątrz Kościoła, tak niestety częsta i nawet fanatyczna, jest jednym z przejawów protestantyzacji katolicyzmu. Jednym z historycznych elementów cywilizacji łacińskiej jest język łaciński. Porzucenie tego języka przez Kościół, a nawet w wielu środowiskach brutalna walka z tym językiem jest także jednym z przejawów protestantyzacji katolicyzmu.

Atakując łacinę, zwalcza się nie tylko sam język jako taki, lecz także i dorobek kulturalny niemal dwutysiącletni, wyrażony w tym języku. Porzucanie łaciny jest zrywaniem z myślą filozoficzno-teologiczną wyrażoną w tym języku, z kulturą łacińską, z bogactwem liturgii łacińskiej i śpiewu gregoriańskiego. Chociaż w wielu wypadkach porzucenie łaciny jest tylko frywolnością, objawem braku kultury, czy też przejawem zjawiska socjologicznego, które Ortega y Gasset nazwał "buntem motłochu" ("la rebelion de la masas"), to jednak jest w tym także niewątpliwie typowa reakcja protestancka przeciwko językowi-symbolowi cywilizacji łacińskiej. Wielu zapomina, że Drugi Sobór Watykański w licznych dokumentach kładzie nacisk na konieczność zachowania łaciny w życiu Kościoła".

Tymczasem wkrótce po Soborze, wbrew jego zaleceniom, zaczęła się walka z łaciną i usuwanie jej z liturgii i ze studiów teologicznych, a przecież im bardziej się kładzie nacisk na słuszne i dziś niezbędne używanie języków ludowych w liturgii i w studiach, tym bardziej okazuje się konieczność zachowania łaciny jako języka podstawowego, zwłaszcza w liturgii, w Prawie Kanonicznym, w definicjach dogmatycznych i w Piśmie Świętym.

Także należy pamiętać, że kiedy mówi się o łacinie, nie chodzi tylko o sam język jako taki, lecz także o całe bogactwo myśli chrześcijańskiej w ciągu dwóch tysięcy lat wyrażone w tym języku. Przekłady bowiem nawet najdoskonalsze i najuczciwsze nigdy nie mogą zastąpić oryginału, szczególniej jeśli chodzi o łacinę, gdyż jest to język wyjątkowo dokładny, niedopuszczający nieporozumienia i nie pozostawiający żadnych wątpliwości.

Całkowite porzucenie łaciny równałoby się porzuceniu chrześcijańskiej myśli wielu stuleci, a więc znacznej części tradycji, a na to mogą się odważyć tylko barbarzyńcy. Jakie to znamienne, że biskupi afrykańscy (wykształceni i wychowani jeszcze przed Soborem w Europie), okazali więcej w tej sprawie zrozumienia, niż wielu biskupów europejskich i południowo-amerykańskich, gdyż to przede wszystkim oni wypowiadali się przeciwko porzuceniu łaciny, zdając sobie sprawę, że to tylko poprzez łacinę oni sami mają dostęp do bogactwa myśli chrześcijańskiej przeszłych wieków.

Wiele wartości, a zwłaszcza zwyczajów chrześcijańskich, zachowuje się tylko w ramach cywilizacji łacińskiej, to też osłabienie tejże cywilizacji wystawia na niebezpieczeństwo te wartości i obyczaje. Jako przykład można wspomnieć sprawę celibatu.

Niedawno papież Jan Paweł II w swym wspaniałym Liście do Kapłanów (z 8 kwietnia 1979 r.) stwierdza, że celibat charakteryzuje Kościół łaciński i tak jest, gdyż poza Kościołem łacińskim celibat nie istnieje, przynajmniej jako instytucja prawno-moralna. Oczywiście, nie można utożsamiać "Kościoła katolickiego" z "cywilizacją łacińską", jako iż są to terminy i rzeczywistości historycznie różne, ale nie ma wątpliwości, że obie te rzeczywistości są ze sobą ściśle związane. Osłabienie, a zwłaszcza niszczenie cywilizacji łacińskiej i porzucenie jej wartości i form współżycia musi mieć natychmiastowe skutki i wpływ na życie Kościoła w ogóle, a łacińskiego w szczególności, a więc reperkusje w jego instytucjach i zwyczajach. Celibat w ramach całości różnych instytucji i zwyczajów cywilizacji łacińskiej znajduje odpowiednie warunki, poza którymi z trudnością może być utrzymany.

Celibat wymaga specjalnej i głębokiej kultury wewnętrznej, którą zapewniają tylko niektóre cywilizacje i jest faktem niezaprzeczalnym, że tylko tam gdzie cywilizacja łacińska jest żywa i silna, Kościół mógł z powodzeniem utrzymać instytucję celibatu i że poza tą cywilizacją zachowanie celibatu natrafia na duże trudności, a w niektórych cywilizacjach jest w ogóle niemożliwe, podobnie jak niemożliwe jest także i małżeństwo monogamiczne. Zapewne w przyszłości Kościół nie zdoła zachować instytucji celibatu duchowieństwa niezakonnego, bez jednoczesnej obrony cywilizacji łacińskiej, która stanowi niezbędne ramy dla tejże instytucji.

W niniejszym artykule, wyłącznie socjologicznym, nie poruszono aspektów teologicznych celibatu, ale wszelkie argumenty teologiczne, bez uwzględnienia aspektów socjologicznych, pozostają oderwane od życia. W czasie II Soboru Watykańskiego dużo się mówiło na temat możliwości zniesienia celibatu i niektórzy biskupi byli przekonani, że to nastąpi, stąd też dając rekolekcje dla swych księży diecezjalnych, czynili do tego aluzje.

Mówi się, że już po Soborze podobno na ten temat toczyły się rozmowy między grupą biskupów zwolenników zniesienia celibatu i papieżem Pawłem VI i że Papież okazał się przychylny ich żądaniom, ale pod pewnymi warunkami. Mimo, iż później Kościół zajął w tej sprawie jasną pozycję i zdecydowaną, dyskusje nie ustały, a argumenty w niej wysuwane są typowo protestanckie. Nadto, katoliccy teologowie "ekumeniczni", czyli zwolennicy szybkiego i bezwarunkowego zjednoczenia z protestantami uważają, że zniesienie celibatu w Kościele katolickim jest niezbędnym warunkiem tegoż zjednoczenia, stąd też w imię "ekumenizmu" żąda się zniesienia celibatu. Niewątpliwie jest to także przejaw protestantyzacji katolicyzmu.

Wiadomo jest także, iż istnieje w Kościele dość liczna grupa biskupów, którzy chcą doprowadzić do zniesienia celibatu drogą faktów dokonanych, czyli że faworyzują w swych diecezjach księży żyjących w konkubinacie i obarczonych liczną rodziną. Biskupi ci okazują we wszystkim, a nie tylko w sprawie celibatu, typową mentalność protestancką i we wszystkim, a zwłaszcza w liturgii naśladują sekty protestanckie.

Atak na celibat jest tylko częścią ataku na "kapłaństwo ministerialne". W ostatnich latach jesteśmy świadkami, jak to różnymi drogami chce się dojść do zniesienia kapłaństwa w Kościele katolickim, a jest to przecież oczywista postawa protestancka.

Protestantyzm, znosząc ofiarę Mszy św. zniósł także i kapłaństwo ministerialne. Podobna tendencja jest dzisiaj wewnątrz Kościoła katolickiego, a jej zwolennikami są sympatycy protestantyzmu. W wielu diecezjach z każdym dniem coraz więcej czynności właściwych kapłanom powierza się świeckim i to bez żadnego usprawiedliwienia brakiem kapłanów, okazując w ten sposób jak małą wagę przypisuje się kapłaństwu.

Nawet utrzymuje się, że Mszę św. - a raczej ceremonię wprowadzoną w jej miejsce - mogą odprawiać ludzie świeccy bez udziału kapłana (jest to znana teza teologa Hansa Kunga, bardzo dziś rozpowszechniona i wprowadzana w życie w Ameryce Łacińskiej), a przecież to są poglądy i praktyki typowo protestanckie.

Także usilna akcja na rzecz wyświęcania kobiet i to bez żadnych ograniczeń, a więc nie tylko dopuszczenia ich do diakonatu, ale także i do kapłaństwa i do godności biskupiej, jest objawem przejmowania przez katolików poglądów protestanckich. Podobno statystyki opinii księży katolickich we Francji wykazują, że więcej niż połowa duchowieństwa w tym kraju opowiada się za wyświęceniem kobiet na księży i biskupów.

Co gorzej, podobno nawet niektóre osobistości w Watykanie także podzielają to stanowisko. Dobrze się więc stało, że Ojciec Święty Jan Paweł II, w czasie swej wizyty pasterskiej do Stanów Zjednoczonych wyraźnie oświadczył, że Kościół nie widzi możliwości wyświęcania kobiet. Niemniej jednak wiele z zaprowadzonych po Soborze praktyk prowadzi tak do zniesienia celibatu, jak i żądania wyświęcania kobiet. Na przykład fakt, że obecnie studia filozoficzno-teologiczne w wielu krajach seminarzyści odbywają nie w swych seminariach, lecz na uniwersytetach wspólnie z dziewczętami, dla których wydziały te zostały otwarte. Czasami nawet tak się składa, że kobiety są liczniejsze niż mężczyźni. W ciągu wielu lat wspólnych studiów, z jednej strony wytwarzają się sytuacje przyjaźni między tą młodzieżą, które często kończą się zobowiązaniami prowadzącymi do małżeństwa, a stąd powiększa się ruch przeciwko celibatowi, z drugiej zaś strony wykształcone filozoficznie i teologicznie młode dziewczęta nie widzą przed sobą innej przyszłości (zawodu) jak kapłaństwo, gdyż być tylko żoną kapłana już się im wydaje za mało.

Dopuszczenie na wydziały filozofii i teologii kobiet jest niewątpliwie całkowicie na miejscu, ale odbywanie tych studiów razem z seminarzystami wydaje się być nieroztropne, gdyż z jednej strony zbyt wiele wymaga się w tej sytuacji od seminarzystów, żądając od nich jednocześnie przyjęcia celibatu, a z drugiej strony nie jest logicznym kształcić kobiety tak samo jak seminarzystów, zamykając im jednocześnie drogę do kapłaństwa. Jeśli Kościół zdecydował się na dalsze zachowanie instytucji celibatu i na niedopuszczanie kobiet do święceń kapłańskich, nie powinien przyjmować kobiet do instytucji przeznaczonych dla kształcenia kleru.

Niechaj kobiety studiują teologię, ale nie w towarzystwie kleryków. Obecna praktyka jest czysto protestancka, ale też protestanci logicznie i konsekwentnie znoszą celibat i dopuszczają kobiety do święceń. Katolickie kapłaństwo ministerialne jest także obecnie poważnie zagrożone przez przejmowanie przez katolików protestanckiej zasady, że kandydaci na kapłanów i biskupów powinni być wybierani "demokratycznie" przez odnośne wspólnoty religijne (parafie, diecezje itd.), gdyż w ten sposób zrywa się z tradycyjną zasadą bezpośredniego powołania przez Chrystusa Pana. Zasada wyborów przez wspólnotę religijną jest typowo protestancka i ściśle związana z procesem "demokratyzacji" Kościoła.

Ta protestancka zasada już od wielu lat jest zaprowadzana w Kościele katolickim, jeśli chodzi o wybór kandydatów na diakonów. Jest więc logiczne, że tę samą zasadę usiłuje się rozciągnąć także na wybór kandydatów do kapłaństwa i na biskupów. W ten sposób stopniowo przejmuje się zasady i praktyki protestanckie: to wspólnota religijna (parafia, diecezja, opactwo itd.) wybiera kandydata na kapłana lub biskupa i to ona udziela mu władzy. Stąd zasada protestancka, że władza kapłańska nie jest udzielana przez święcenia i nie otrzymuje jej kandydat z góry, od Boga, od Chrystusa Pana, chociaż poprzez hierarchię, lecz z dołu, od ludu (demokratyzacja Kościoła).

Tą drogą zaczyna się szerzyć w Kościele katolickim protestancki zwyczaj, całkowicie przeciwny Tradycji, która utrzymuje, że to Chrystus Pan powołuje do kapłaństwa i to od Niego, poprzez hierarchię otrzymuje się władzę kapłańską, uczestnicząc w kapłaństwie Chrystusa Pana, Jedynego, Najwyższego i Wiecznego Kapłana. Protestanckie pojęcie kapłaństwa, które przenika obecnie do Kościoła katolickiego jest tylko częścią protestanckiego pojęcia Kościoła, jako "Kościoła ludowego", a więc wyłącznie horyzontalnego, wprowadzanego w miejsce tradycyjnego pojęcia Kościoła hierachicznego i pionowego.

Niedawno, bo przy okazji Trzeciej Konferencji Episkopatu Ameryki Łacińskiej w Puebla (Meksyk), w dużej ilości publikacji, przeważnie autorów księży-marksistów, usiłowano narzucić to protestanckie pojęcie Kościoła i kapłaństwa. Dyskusja wśród pisarzy katolickich spowodowana książkami Hansa Kunga jest dowodem do jakiego stopnia wpływy protestanckie są dzisiaj obecne w Kościele katolickim. Przecież Hans Kung zajmuje w dzisiejszym Kościele postawę hardziej radykalną niż swego czasu Luter.

Kung jest myślicielem protestanckim wewnątrz Kościoła katolickiego. W swej książce o Kościele (Die Kirche) usiłuje narzucić katolikom czysto protestanckie pojęcie Kościoła. I znamienne jest, że jego opinie nie są natychmiast odrzucane przez katolików, lecz tylko dyskutowane. Nawet już po oficjalnym orzeczeniu Stolicy Świętej, w pełni popartym przez Episkopat Niemiec, nadal różni teologowie i biskupi występują w obronie tak oczywiście protestanckiej postawy. Jeśli chodzi o nową liturgię, to sami protestanci twierdzą, iż została ona, przynajmniej kanon drugi i czwarty, dostosowana do wymagań luteranizmu. Także wielu katolików nawróconych z protestantyzmu z rozpaczą i bólem, rozpoznaje w nowej liturgii mszalnej ceremonie protestanckie.

Jako przykład można przytoczyć opinię znanego pisarza francuskiego Julien Green. Nawrócony z anglikanizmu na katolicyzm, w swym wielotomowym pamiętniku-kronice często się skarży, że w nowej liturgii mszalnej spotyka się z elementami liturgii terańskiej. Nadto wielu biskupów i księży, otwartych zwolenników protestantyzmu, świadomie i celowo taką właśnie dają interpretację nowej liturgii mszalnej, wbrew jasnym oświadczeniom Soboru. Katechizm holenderski także jest jednym z wielu dowodów protestantyzacji katolicyzmu, gdyż w nim dostosowuje się katolickie Credo do wymagań i gustów protestantów, przede wszystkim przez pomijanie tego wszystkiego co odróżnia katolicyzm od protestantyzmu. Szybko przetłumaczony na wiele języków i obecnie rozpowszechniony niemal we wszystkich krajach, przyczynia się do zmiany treści Wiary. Stąd też zrozumiałe jest, iż wielu katolików ze zgrozą zapytuje wraz kardynałem Slypyjem czy nie zachodzi niebezpieczeństwo zmiany religii.

Fakt oczywistej protestantyzacji katolicyzmu usprawiedliwia stwierdzenie, że z tego co zostało uprzednio wspomniane jako judaizacja chrześcijaństwa, także ma miejsce obecnie w Kościele katolickim. A więc na przykład obrazobórstwo. Zjawisko to tak obce cywilizacji łacińskiej, jako iż jej korzenie tkwią w starożytnej Grecji i w przedchrześcijańskim Rzymie, jest typowe dla tradycji żydowskiej, która zabrania przedstawiania Boga w malarstwie i rzeźbie.

To starotestamentowe stanowisko jest całkowicie zrozumiałe, gdyż chodziło o zwalczenie niebezpieczeństwa kultu pogańskich bożków. Ale w chrześcijaństwie "sztuka kościelna" (ars sacra) jest zupełnie usprawiedliwiona w świetle dogmatu Wcielenia: Bóg przestał być dla człowieka tylko Duchem, stając się także i Ciałem w Jezusie Chrystusie, a więc przyjmuje postać wyobrażalną i materialnie możliwą do przedstawienia w rzeźbie i malarstwie.

Bardziej jeszcze się usprawiedliwia kiedy chrześcijański kult religijny rozciąga się także na Najświętszą Dziewicę Bogarodzicielkę i na świętych. Chrześcijanie nie czczą obrazków jako takich, lecz to co one przedstawiają, a więc Chrystusa Pana, Boga Wcielonego, Najświętszą Dziewicę Maryję i świętych. Same święte obrazy i figury jako takie także wymagają poszanowania przez to co przedstawiają, zwłaszcza jeśli są poświęcone.

Obrazobórstwo od czasu do czasu pojawia się w Kościele jako objaw tradycji żydowskiej.

Znane było we wczesnym Średniowieczu, później w przededniu pojawienia się protestantyzmu i jako jego część składowa i zawsze się pojawia kiedy rosną w Kościele wpływy żydowskie. Właśnie protestantyzm, jako judaizacja chrześcijaństwa, stał się słynny ze swego obrazobórstwa. Nic przeto dziwnego, że skoro obecnie stwierdzamy proces protestantyzacji katolicyzmu, także towarzyszy mu obrazobórstwo.

W ostatnim dwudziestoleciu, poza Polską, świątynie katolickie zostały ogołocone, gdyż święte obrazy i rzeźby zostały z nich brutalnie i po barbarzyńsku usunięte, przez co stały się podobne do pustych i zimnych zborów protestanckich. Należy też tu wspomnieć, jako przejaw protestantyzacji czyli judaizacji katolicyzmu, zaciekłą walkę z dogmatem Trójcy Przenajświętszej.

Jest niezaprzeczalnym faktem, że dogmat ten znikł tajemniczo prawie ze wszystkich katechizmów wydanych w ostatnim dwudziestoleciu. Można słusznie podejrzewać, że stosowano w tym wypadku znaną metodę przemilczania.

Już Karl Barth utrzymywał, że dogmaty systematycznie przemilczane zostają zapomniane lub też uważane za "przestarzałe". W świetle tej walki wewnątrz Kościoła z dogmatem Trójcy Przenajświętszej należy żałować, że piękna modlitwa "Suscipe soncta Trinitas" nie przeszła z liturgii mszalnej św. Piusa V do nowej liturgii mszalnej Pawła VI.

Innym objawem protestantyzacji katolicyzmu jest moda w teologii i katechizacji na tzw. "Jezusanizm", czyli tendencja nie używania wyrażenia "Chrystus" czy "Jezus Chrystus", lecz tylko Jezus. W ten sposób zastępuje się "Chrystologię" "Jezusologią".

Sprawa ta jest wielkiej wagi, gdyż "Chrystologia" zajmuje się Chrystusem Panem i jest związana z Mesjaszem-Zbawicielem i z Wcieleniem Słowa Bożego, natomiast "Jezusologią" zajmuje się tylko Jezusem z Nazaretu.

Imię "Chrystusa" (Namaszczonego) może nosić tylko oczekiwany w Starym Testamencie Mesjasz-Zbawiciel, podczas gdy imię Jezusa może nosić ktokolwiek (w Hiszpanii jest to imię bardzo powszechne).

Nadto, dla chrześcijan Chrystus to nie tylko przyobiecany Mesjasz-Zbawiciel, ale to Słowo, Druga Osoba Trójcy Przenajświętszej, wcielone we wnętrznościach Najświętszej Dziewicy Bogarodzicy. Porzucając termin "Chrystus", porzuca się "Chrystologię", jako naukę teologiczną o Bogu-Człowieku, o Słowie Wcielonym i zastępuje się ją błahą i płytką "Jezusologią", czyli biografią człowieka z Nazaretu.

Jest to stara postawa żydowska, przyjęta od dawna przez niektóre sekty protestanckie.

Otóż ta niecna i podstępna postawa walki z bóstwem Chrystusa Pana przeszła ostatnio do Kościoła katolickiego i przejawia się przede wszystkim w tendencyjnych katechizmach, które tylko mówią o Jezusie, ale nigdy o Chrystusie.

A stąd już prosta droga do opuszczania w katechizmach wszystkiego na temat Wcielenia, czy dwóch natur w jednej osobie Chrystusa Pana, ludzkiej i boskiej, stąd też i przemilczanie iż Najświętsza Dziewica jest Bogarodzicą i przedstawianie Jej tylko jako Marii, "matki cieśli z Nazaretu".

A skoro w katechizmie znika boskość Chrystusa Pana, gdyż jest mowa tylko o "Jezusie", nie ma podstaw do wspominania Trójcy Przenajświętszej, a więc chrześcijaństwo sprowadza się do monoteizmu żydowskiego.

Jest to więc powrót do arianizmu, który przecież był herezją żydowską, inspirowaną przez Talmud. Bo źródło "Jezusonizmu" jest właśnie w Talmudzie, skąd przeszło do protestantyzmu, a dziś z protestantyzmu przechodzi do teologii i katechezy katolickiej. Jednocześnie zwalcza się istnienie Trzeciej Osoby Trójcy Przenajświętszej, Ducha Świętego, po prostu w katechizmach przemilczając jej istnienie, a w liturgii używając wyrażeń mętnych i dwuznacznych, jak "Duch Boży" i "Duch Jezusa", terminy często pisane z małej litery - a więc "duch Boży" i "duch Jezusa", co może znaczyć zarówno wspomnienie o duszy Chrystusa Pana, jak też i niewyraźną aluzję do Ducha Świętego.

A kiedy Chrystusa Pana zastępuje się; "Jezusem", a Ducha Świętego "duchem Jezusowym", znikają dwie z trzech Osób Trójcy Przenajświętszej i już chrześcijaństwo jest sprowadzone do monoteizmu żydowskiego (mojżeszowego) lub mahometańskiego.

Także judaizacja katolicyzmu, a więc i jego protestantyzacja dokonuje się poprzez proces marksizacji teologii.

Marksizm bowiem jest w istocie swej judaizmem, nie dlatego, że Marks i Engels byli Żydami, ale dlatego, że jest to myśl sformułowana w związku ze sprawą żydowską i przedstawiona jako sprawy tej ostateczne rozwiązanie. Nadto prawie wszystkie zasadnicze pojęcia tzw. "marksistowskiej teologii" są wzięte z judaizmu i praktycznie teologia ta jest kontrabandą myśli żydowskiej (rabinistycznej) w Kościele.

Ta judaizacja (protestantyzacja) katolicyzmu przez marksizm okazuje się. przede wszystkim w zeświecczeniu i w zmaterializowaniu pojęcia "Królestwa Bożego", które w ujęciu marksistowskiej teologii całkowicie traci charakter duchowy i nadprzyrodzony, przekształcając się w pojęcie czysto doczesne i polityczno-ekonomiczne, utożsamiając się często z jakimś mglistym ustrojem socjalistycznym, czy też wyraźnym ustrojem komunistycznym.

Łatwe, szybkie a często nawet entuzjastyczne opowiadanie się części duchowieństwa katolickiego za socjalizmem - wbrew jasnej w tej sprawie postawy nauki społecznej Kościoła, wyrażonej w encyklikach społecznych, czy to na rzecz jakiegoś bliżej nieokreślonego socjalizmu utopijnego, czy to na rzecz socjalizmu marksistowskiego, także jest oczywistym przejawem procesu protestantyzacji katolicyzmu.

Sprowadzenie chrześcijaństwa tylko do ideologii społeczno-gospodarczo-politycznej, wyłącznie ześrodkowanej na doczesności, co prowadzi do przekształcenia Kościoła z instytucji religijnej w instytucję dobroczynności, to jeszcze jeden więcej objaw wpływu protestantyzmu. Dla wielu katolików nawet grzech przestał już być obrazą Boga, stając się tylko obrazą człowieka, a zwłaszcza pojęciem szkody wyrządzanej społeczności.

Wszystko staje się tylko doczesne, społeczne, gospodarcze, materialistyczne, komunistyczne. Warto też wspomnieć o tym, że duszpasterstwo sakramentalne w ostatnich latach coraz częściej przybiera charakter gromadny, przez co zaciera się osobowy stosunek człowieka do Boga.

Obecnie wszystkie sakramenty św. są w wielu krajach udzielane tylko zbiorowo: zbiorowe chrzty, bierzmowania, zbiorowa pokuta, zbiorowa Eucharystia (Msza św. i komunia), zbiorowe błogosławieństwa małżeństw, zbiorowe wyświęcanie kapłanów i nawet już tylko zbiorowe udzielanie ostatniego namaszczenia, zwanego dziś sakramentem chorych.

Niewątpliwie jest wiele najsłuszniejszych argumentów na korzyść tego nowego duszpasterstwa sakramentalnego, ale trudno nie widzieć w tym także i niebezpieczeństwa porzucenia osobowego i osobistego stosunku człowieka do Boga, który tak odróżniał Kościół Katolicki od protestantyzmu. Stąd już tylko krok do całkowitego zaświecczenia, czyli do zupełnej protestantyzacji.

Łaska Boża i nadprzyrodzoność są już zapomniane do tego stopnia, że nawet nie wspomina się o nich w dokumentach urzędowych, jak np. w dokumencie ogłoszonym przez Konferencję w Puebla. Życie nadprzyrodzone, a więc to co jest najistotniejsze w chrześcijaństwie, znikło już całkowicie w większości nowych katechizmów, a przed tym już z wielu teologii, które uważają się za katolickie (jak np. teologia Karola Rahnera).

Część duchowieństwa katolickiego okazuje nawet jakąś dziwną nerwowość, jakiś pośpiech, aby nie tylko dogonić protestantów w tej sekularyzacji, lecz przegonić, jakby czuli się zawstydzeni, że dopiero teraz uznali za słuszną postawę Lutra i Kalwina. Tak więc niestety, prawie to wszystko co poprzednio zostało stwierdzone w związku z sekularyzacją chrześcijaństwa poprzez protestantyzm, także obecnie charakteryzuje wiele środowisk katolickich.

Znaczna część współczesnego procesu zmian w Kościele - przez rozciągnięcie go na to co istotne (dogmaty), zamiast ograniczyć go wyłącznie do tego co przypadkowe, drugorzędne - jest niszczeniem Wiary.

Co stanowi główną przyczynę tej szybkiej protestantyzacji katolicyzmu? bez wątpienia źle pojęty ekumenizm. Bo w rzeczywistości istnieją obecnie w Kościele różne ruchy ekumeniczne, które -dla uproszczenia -można sprowadzić do trzech zasadniczych, a mianowicie do dwóch błędnych i jednego właściwego.

Zacznijmy od ekumenizmów błędnych.

Pierwszy z nich to ruch na rzecz zjednoczenia wszystkich Kościołów chrześcijańskich za wszelką cenę i jak najszybciej. Ten pośpiech tłumaczy się strachem przed wspólnym nieprzyjacielem jakim jest materializm-ateizm. Ten ekumenizm z konieczności prowadzi ku jedności powierzchownej, płytkiej, nieszczerej i oportunistycznej, stąd też skazany jest z góry na niepowodzenie.

Drugi niewłaściwy ruch ekumeniczny jest jeszcze gorszy i bardziej niebezpieczny, gdyż jego motywacje nie są religijne, lecz wyłącznie świeckie, doczesne, ziemskie, utopijne. Jest on inspirowany nie troską o Wiarę, nie o chwałę Bożą i przyszłość chrześcijaństwa, lecz jedynie troską o przyszłość ludzkości, społeczeństwa, kultury. Wychodząc z założenia, że religia, jako część kultury, jest niezbędna w życiu człowieka i społeczeństwa, stara się doprowadzić do zaistnienia tylko jednej religii, jako węzła jednoczącego wszystkich ludzi.

Mając na uwadze budowę jednego społeczeństwa, jednego światowego Państwa, potrzebuje dla niego jednej religii. Nie obchodzi go sprawa wiary, a więc sprawa, która z istniejących religii jest prawdziwa; obchodzi go tylko użyteczność praktyczna jednej religii.

Stąd troska o doprowadzenie do syntezy (synkretyzmu) wszystkich religii, aby z czasem dojść do jednej religii, uniwersalnej, powszechnej, takiej, która mogłaby być przyjęta i wyznawana przez wszystkich, jako podstawa jednej kultury, jednego społeczeństwa, jednego Państwa przyszłości. Jest to mrzonka niezliczonych utopistów wszystkich czasów.

W początkach XIX wieku jasno postawił ten postulat Henri de Saint-Simon. Jego "nowe chrześcijaństwo", zlaicyzowane, pozbawione dogmatów, sprowadzone tylko do etyki, a więc do braterskiej powszechnej miłości, miało stać się fundamentem szczęśliwego społeczeństwa jutra. Dziś ten typ ekumenizmu, wyjątkowo silny, powszechny, pełen energii i inicjatywy, przenika do wewnątrz prawie wszystkich religii. Ma on też, niestety, wielu zwolenników wewnątrz Kościoła katolickiego. Pragnie on stopniowo urzeczywistnić swój program, najpierw jednocząc wszystkie wyznania chrześcijańskie, aby następnie móc to oddogmatyzowane chrześcijaństwo laickie zjednoczyć z innymi monoteistycznymi, po czym, przechodząc do następnego etapu, doprowadzić do zjednoczenia wszystkich religii, dochodząc w ten sposób do jednej religii uniwersalnej.

Są to plany naiwnych marzycieli, a także i świadomych wrogów chrześcijaństwa. Są to plany szatańskie. Dla nas, chrześcijan jakiegokolwiek wyznania, a przede wszystkim dla katolików, istnieje tylko jeden autentyczny ekumenizm, nakaz i konsekwencja jedności i powszechności Wiary.

Mamy obowiązek walczyć o zwycięstwo autentycznego ekumenizmu, przewidzianego w czasie Ostatniej Wieczerzy w modlitwie Chrystusa Pana. Ale właśnie protestantyzacja katolicyzmu utrudnia nam urzeczywistnienie tego autentycznego ekumenizmu.

(...)

STANOWISKO SOBORU: NOVA ET VETERA

Drugi Sobór Watykański - podobnie jak i wszystkie Sobory poprzednie - będąc wiemy nauce Chrystusa Pana, zajął postawę Nova et Vetera: jest za koniecznymi zmianami, przeto przedstawia swoje reformy (Nova), lecz czyni to zgodnie z całą Tradycją (Vetera). Aby twierdzenie to nie wydawało się gołosłowne przyjrzyjmy się kilku konkretnym przykładom, a więc sprawie Mszy św., kapłaństwa, małżeństwa i tomizmu.

Msza święta

W Konstytucji "Sacrosanctum Concilium", rozdz. II, paragraf 47, czytamy:

Zbawiciel nasz podczas Ostatniej Wieczerzy, tej nocy, kiedy został wydany, ustanowił Eucharystyczną Ofiarę Ciała i Krwi Swojej, aby w niej na całe wieki aż do swojego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak umiłowanej Oblubienicy Kościołowi powierzyć pamiątkę swej Męki i Zmartwychwstania: sakrament miłosierdzia, znak jedności, węzeł miłości, ucztę paschalną, w której pożywamy Chrystusa, w której dusza napełnia się łaską i otrzymuje zadatek przyszłej chwały.

Jak widać z powyższego tekstu, nauka Soboru o Mszy św. jest całkowicie taka sama, jak tradycyjna nauka Kościoła w tej sprawie. Co więcej Sobór zalecając reformę liturgii podkreśla, że należy przeprowadzić ją w taki sposób, aby w pełni zachować istotę Mszy św.:

W tym celu obrzędy należy uprościć, zachowując wiernie ich istotę (nr 50).

Czyli, że zgodnie z tomizmem. Sobór ogranicza wszelkie zmiany tylko do tego co akcydentalne, zachowując istotę (substancję) Mszy św. bez żadnych zmian. Nadto trzeba przypomnieć, że na początku tejże Konstytucji podkreśla się, iż Sobór jest we wszystkim wierny Tradycji:

Na koniec trzymając się wiernie tradycji. Sobór święty oświadcza, że święta Matka Kościół uważa za równe w prawach i godności wszystkie prawnie uznane obrządki i że chce je na przyszłość zachować i zapewnić im wszelki rozwój; pragnie też, aby tam, gdzie zachodzi potrzeba, zostały one roztropnie i gruntownie rozpatrzone w duchu zdrowej tradycji, oraz aby im nadano żywotność, stosownie do współczesnych warunków i potrzeb (nr 4).

A jeśli stwierdzenie takie znajduje się na początku Konstytucji jest oczywistym, że następujące w niej zalecenia należy interpretować zawsze w świetle Tradycji. W tej samej Konstytucji Sobór kilkakrotnie powraca do sprawy szanowania Tradycji. Czyni to na przykład, kiedy zajmuje się sprawą Komunii św., udzielanej pod obydwoma postaciami, przypominając, że należy brać pod uwagę odnośną naukę dogmatyczną Soboru Trydenckiego:

Przy zachowaniu ustalonych przez Sobór Trydencki zasad dogmatycznych, w wypadkach, które określi Stolica Apostolska, biskup może pozwolić na Komunię świętą pod obiema postaciami, tak duchowieństwu diecezjalnemu i osobom zakonnym, jak i świeckim, na przykład tym, którzy w danej Mszy św. otrzymali święcenia lub złożyli śluby zakonne, czy nowo ochrzczonym we Mszy, następującej po ich ochrzczeniu (nr 55).

Albo kiedy nakazuje zachowanie łaciny w obrządku łacińskim:

W obrządkach łacińskich zachowuje się używanie języka łacińskiego, poza wyjątkami określonymi przez prawo szczegółowe (nr 36,1).

A także wymaga zachowania łaciny nawet kiedy, na podstawie specjalnego upoważnienia. Msza św. jest odprawiana w języku ludowym:

Zgodnie z art. 36 niniejszej Konstytucji można pozwolić we Mszach odprawianych i z udziałem wiernych na stosowanie języka ojczystego. Należy jednak dbać o to, aby wierni umieli wspólnie odmawiać lub śpiewać stałe teksty mszalne, dla nich przeznaczone także w języku łacińskim (nr 54).

Nadto, zgodnie z przepisami liturgii przedsoborowej. Sobór w tejże Konstytucji jasno nakazuje, "aby nikt, nawet kapłan, niczego nie dodał, ani ujął, ani zmienił w liturgii mszalnej z własnej inicjatywy":

Dlatego nikomu innemu, choćby nawet był kapłanem, nie wolno na własną rękę niczego dodawać, ujmować lub zmieniać w liturgii (nr 22,3),

gdyż jest to wyłącznie kompetencja Stolicy Apostolskiej:

Prawo kierowania sprawami liturgii należy wyłącznie do władzy kościelnej. Przysługuje ono Stolicy Apostolskiej oraz, zgodnie z prawem biskupowi (nr 22,1)

Zobaczymy poniżej, że nic z tych przepisów Soboru, poza Polską nie jest zachowywane, nawet we Włoszech. A więc postawa Soboru w sprawie Mszy ś. jest w pełni zgodna z zasadą Nova et Vetera: reforma liturgii zgodna z Tradycją i zachowującą istotę Mszy św. , tak jak ją określa Sobór Trydencki.

(...)

SYTUACJA W KOŚCIELE PO SOBORZE

Niestety, ta postawa Soboru nie jest zachowana w okresie zmian posoborowych. Tylko w Polsce reformy posoborowe są przeprowadzane zgodnie z zasadą Nova et Vetera (poszanowania zaleceń Soboru i zgodnie z Tradycją) i zgodnie z tomizmem, a więc rozróżniając między tym co istotne (niezmienne i wykluczone z procesu zmian) i co akcydentalne, czyli dopuszczające zmiany i tylko takie zmiany, jakie sam Sobór zalecił przeprowadzić. Czyli, że postawa Kościoła w Polsce wobec zmian jest taka sama jak Soboru: Nova et Vetera.

Ale poza Polską, prawie we wszystkich krajach w sprawie zmian posoborowych zaznaczają się cztery postawy, które można by nazwać: l. Nova et Vetera 2. tylko Nova; 3. ani Nova, ani Vetera; 4. tylko Vetera. W pierwszych latach po Soborze, prawie we wszystkich krajach poza Polską, pojawiają się jednocześnie te cztery stanowiska, z tym jednak, że tylko jedno z nich staje się dominującym, podczas gdy inne są tylko marginesowe.

Nova et Vetera

Nova et Vetera, a więc reformy nakazane przez Sobór (Nova), przeprawadzone zgodnie z Tradycją (Vetera), jest to postawa Episkopatu Polski. Wszyscy wiemy z jaką powagą i z jak głębokim poczuciem odpowiedzialności Episkopat Polski przystąpił do przeprowadzenia reform zaleconych przez Sobór. Także należy przypomnieć, że w czasie Soboru, Episkopat Polski okazał wyjątkową godność i powagę w swych wystąpieniach na obradach soborowych, co kontrastowało z niepoważnymi wystąpieniami niektórych biskupów z innych krajów (a przecież wszyscy ci składali swego czasu przysięgę antymodernistyczną!). Episkopat Polski okazał żywą troskę o to, aby posoborowe reformy przyczyniły się do odnowienia i pogłębienia życia religijnego, uwypuklając Depositum Fidei (Vetera) i przez odpowiednie reformy (Nova), okazując go w pełni blasku ludowi. Szczególnie pięknie, dostojnie, powoli, a przede wszystkim roztropnie przeprowadzono reformę liturgiczną (Nova), dzięki której tradycyjna nauka Kościoła (Vetera) zajaśniała pełnią prawdy. Niestety poza Polską, tylko wyjątkowo tu i tam, w niektórych diecezjach, dzięki gorliwości niektórych biskupów, zachowano tę postawę. Nawet we Włoszech i Hiszpanii, postawa Nova et vetera okazała się marginesowa.

Tylko Nova

W ogromnej większości krajów od początku narzuciła się postawa tylko Nova, czyli tylko reformy posoborowe, całkowicie oderwane od Tradycji Vetera. Co więcej, kiedy zaczęto mówić tylko o Nova, rozumiano przez Nova nie naukę Soboru, a tylko reformy posoborowe i natychmiast stało się widoczne, że pod pretekstem odnowienia wszystkiego w duchu nauki Soboru, zaczęto przeprowadzać zmiany całkowicie nieusprawiedliwione przez naukę Soboru, a nawet wręcz tejże nauce przeciwne. Przede wszystkim zarówno z tomizmem, jako filozofią realizmu metafizycznego; z tomistycznym hilemorfizmem oraz rozróżnieniem w przedmiotach i bytach substancji i akcydentów, co natychmiast pozwoliło na objęcie procesem zmian także i samych dogmatów. Postawa "tylko Nova" bardzo odpowiadała zwolennikom marksizmu, gdyż - jak wiadomo - dla marksizmu nie istnieje prawda metafizyczna, czyli poza momentem historycznym. Według marksizmu prawdą jest tylko to, co w danym momencie historycznym za nią jest uznawane, bo jest skuteczne, triumfujące i co w innym momencie historycznym, może być uznane za kłamstwo. Stąd zwolennicy marksizmu natychmiast opowiedzieli się za "tylko Nova" (za zerwaniem z Tradycją) jako za wartościami obecnej chwili historycznej, ale co też "jutro" będzie można tak porzucić, jak dzisiaj porzuca się Tradycję. Oczywiście, że postawa "tylko Nova" nie mogła się długo utrzymać, okazała się tylko etapem i bardzo szybko doprowadziła do postawy trzeciej, najbardziej dziś przyjętej i najbardziej charakterystycznej: "ani Nova, ani Vetera". W praktyce więc, postawa "tylko Nova" okazała się chwilowym etapem ku całkowitemu zerwaniu z Tradycją (Vetera), jak i z Soborem (Nova).

Ani Nova ani Vetera

Postawa odrzucenia tak Soboru (Nova), jak i Tradycji (Vetera) faktycznie zapanowała w wielu krajach, z wyjątkiem Polski, już w parę lat po Soborze, chociaż formalnie jej zwolennicy stale powołują się na Sobór. Najgorzej, że zły przykład szedł z góry, bo od samych Papieskich Komisji. Wszystkim jest znany fakt, że Papieska Komisja Reformy Liturgii w szeregu j dokumentów zajęła stanowisko w niektórych sprawach niezgodne nie tylko z Tradycją, którą przecież Sobór w tych sprawach nakazuje szanować (jak to już poprzednio widzieliśmy), lecz także z rozporządzeniami Soboru. Postawa nieszanowania w pewnych sprawach ani Nova, ani Vetera natychmiast została przyjęta przez wszystkich zwolenników radykalnych reform, a więc takich, które z zasady rozciągają proces zmian w Kościele także i na to co jest istotne, czyli że usiłują zmienić samą treść, istotę, sens i zawartość religii objawionej, idąc za przykładem Kanta, chcą pojmować religię chrześcijańską, jako dzieło wyłącznie ludzkie, w którym Objawienie zostaje sprowadzone do elementu czysto dekoracyjnego.

Także w czasie obrad Papieskiej Międzynarodowej Komisji Teologicznej niejednokrotnie, w wielu sprawach, zajmowano postawę "ani Nova, ani Vetera", według opinii jednego z członków tejże Komisji, znanego teologa francuskiego, księdza jezuity Henri de Lubac, który na łamach L'Osservatore Romano (wydanie ;w języku francuskim, z dnia 20 czerwca 1978 r.) pisze, że "Sobór został zdradzony" i że "w stosunku do Soboru wielu teologów zajmuje takie stanowisko jak wobec Ewangelii; nie czytają go, tak jak nie czytają Ewangelii, aby nie potrzebowali się wstydzić, kiedy powołują się na nią" A kilka lat przed tym, bo w roku 1974, pod adresem tychże teologów pisał kardynał Angello Rossi także ' w L' Osservatore Romano: "Niech nas Bóg zachowa od takich teologów." Nie tu miejsce, aby wchodzić w szczegóły, ale dla zobrazowania samego zagadnienia zwróćmy uwagę, na stosunek do czterech wyżej uwzględnionych spraw, gdy była mowa o postawie Soboru. A więc najpierw sprawa Mszy św. Widać, że Sobór zajął w tej sprawie postawę tradycyjną, przypominając, że Msza św. jest niekrwawą ofiarą, odnawiającą Ofiarę na Krzyżu ("Sacrosanctum Concilium", II, 47). Tymczasem, zwolennicy postawy "ani Nova, ani Vetera" kategorycznie odrzucają ten dogmatyczny charakter Mszy św., sprowadzając ją wyłącznie do obrzędu religijno-społecznego, którego treść i forma przy każdej okazji są inne.

Oczywiście, że takie pojmowanie Mszy św. przede wszystkim zrywa z dogmatem przeistoczenia (który to dogmat tak jasno broni Sobór: "...in quo naturae elementu, ab hominibus exculta, in Corpus et Sanguinem gloriosum convertuntur..." - "Gaudium et spes", 3 Cool

, a co jest konsekwencją odrzucenia tomizmu, gdyż kiedy przestaje się odróżniać między substancją (istotą) i akcydentami (przymiotami), nie można też mówić o "przeistoczeniu", skoro nie przyjmuje się samego pojęcia "istoty". Na przykład we Francji zeświecczenie Mszy św., w wielu środowiskach, jest już prawie zupełne i nie pozostała już nawet nazwa Mszy św. (la Sainte Messe), którą zamieniono na mętny termin "te partage" "podział" lub "dzielenie się"; "te partage de la parole et le partage du pain". Ale słowo "la parole" tylko w ustach niewielu odnosi się do Pisma św., jako słowa Bożego, a jeszcze rzadziej do Słowa wcielonego, a więc do Drugiej Osoby Trójcy Przenajświętszej, gdyż bardzo często zamiast czytać "Słowo Boże", czyli Pismo św., czyta się pisma jakiegokolwiek autora. "Le pain" chleb, też nie zawsze oznacza "Chleb eucharystyczny", czyli Najświętszy Sakrament, gdyż po odrzuceniu przeistoczenia, a także i wiary w "rzeczywistą obecność" Chrystusa Pana w Eucharystii, chleb pozostaje tylko chlebem, a "dzielenie się" nim przybiera tylko znaczenie symbolu braterstwa, solidarności i jedności.

Sposób w jaki odbywa się to "dzielenie się" chlebem wskazuje, że tak dla "przewodniczącego" (już nie mówi się "celebransa"), jak i dla uczestników jest to tylko zwykły chleb. Sam wielokrotnie widziałem, że cała ta ceremonia odbywa się z mniejszym szacunkiem, niż dzielenie się opłatkiem w Polsce z okazji Świąt Bożego Narodzenia. Trzeba przyznać, że przyjmuje się w wielu wypadkach obecność Chrystusa Pana w tymże chlebie (którego konsekracja jest wątpliwa), ale tylko na sposób różnych sekt protestanckich, a więc jako obecność symboliczna, czy to jako "znaku", czy to nawet jako "obecność realna (rzeczywista)", ale w tym wypadku ograniczona tylko do samego komunikowania (stąd, gdy kawałek chleba upadnie na podłogę, nikt nie fatyguje się, aby go podnieść). Setki konkretnych przykładów podaje książka Andre Mignot-Michel de Saint Pierre i inne.

W wielu środowiskach Msza św. przekształciła się w świętokradcze błazeństwa. Nawet w wypadkach, kiedy pobożni i wierzący księża starają się odprawiać ją z należytym nabożeństwem, przez odrzucenie Nova et Vetera, a więc tak Soboru jak i Tradycji, wpada się w przeraźliwe dziwactwa tak dogmatyczne, jak i ceremonialne, jako skutek samowoli. I to wszystko w imię Soboru, a przecież widać, że Sobór wyraźnie zabrania wszelkich innowacji, gdyż wymaga, aby "nikt, choćby był kapłanem, niczego w tekstach obowiązujących nie dodał, ani ujął, ani zmienił, z własnej inicjatywy." Tymczasem w niektórych krajach każdy ksiądz, a nawet biskup odprawia Msze św. w inny sposób ku zgorszeniu i dezorientacji asystujących, a nikt nie wie, który sposób odprawiania jest ważny i poprawny. Nawet "celebruje się" bez żadnych szat liturgicznych i bez żadnego tekstu, wszystko improwizując, także i formułę konsekracji, i poza świątyniami, często w miejscach i okolicznościach i najzupełniej niewłaściwych, jak np. kolonie letnie nudystów We Francji w miarę jak porzuciło się termin "Msza św.", także przestało się używać terminów "świątynia", "kościół", "kaplica", wprowadzając w ich miejsce termin całkowicie świecki "Structures d'acueil" (sala przyjęć) i to w urzędowych biuletynach diecezjalnych.

Ale nie tylko we Francji spotykamy się z faktem odprawiania Mszy św. poza świątyniami, bez żadnego usprawiedliwienia i w skandalicznych warunkach. Przez wiele miesięcy sam byłem świadkiem bolesnego faktu odprawiania Mszy św. przez pewnego biskupa, w sali do zebrań przy kościele, na zwykłym stole, na którym było kilka popielniczek, aby uczestniczący w tej dziwnej ceremonii mieli gdzie strącać popiół ze swych papierosów, palonych w czasie nabożeństwa, przy używaniu do konsekracji zwykłych bułek z piekarni, a zamiast kielicha drewnianych kubków, bez szat liturgicznych i bez krzyża. Niedawno w kościele św. Franciszka w Santiago (Chile), dając ślub w czasie Mszy św., celebrans doszedłszy do momentu konsekracji, wycofał się od ołtarza i przywołał młodą parę, aby sami nowożeńcy wypowiedzieli słowa konsekracji. W tymże Santiago, przed paru tygodniami miał miejsce fakt następujący: pierwsza Komunia św. dzieci odbyła się nie w kaplicy szkolnej (chociaż jest piękna i bardzo obszerna) lecz w jadalni. Wszystkie dzieci siedziały przy stole, mając przed sobą kubek z winem i bułkę na talerzu. Ksiądz pokonsekrował (?) to wszystko polecając dzieciom jeść i pić i dzielić się z rodzicami, po czym podano jeszcze kawę i ciastka. Zdezorientowani rodzice nie wiedzieli, czy to było jakieś wyjątkowe śniadanie, czy pierwsza Komunia św. To wszystko na pewno nie jest ani Nova (Sobór), ani Vetera (Tradycja). Sprawa kapłaństwa ministerialnego też, w wielu krajach przedstawia się bardzo źle, na skutek odrzucenia Nova et Vetera. Z jednej strony przesadza się w podkreślaniu godności kapłaństwa powszechnego wszystkich wiernych, z drugiej zaś strony traktuje się kapłaństwo ministerialne zupełnie niezgodnie z jego sakramentalnym charakterem. Kiedy, na przykład, biskup Orleanu Riobe występuje z projektem wyświęcania na księży młodzieńców tylko na okres paru lat, lub kiedy wypowiada się za ideą wyświęcania kobiet, zrywa całkowicie tak z Nova, jak z Vetera, nie szanuje ani Soboru, ani Tradycji. Natomiast w Ameryce Łacińskiej wielu biskupów tak przesadnie uprzywilejowuje, pod każdym względem, żonatych diakonów, że przez to wszystkich możliwych kandydatów na księży praktycznie odciągają od kapłaństwa.

Niemniej skandalicznie przedstawia się w wielu środowiskach sprawa małżeństwa, zwłaszcza od czasów mody na tzw. "paraliturgię", gdyż rozpoczęły się zwyczajne Błogosławieństwa - i to w sposób bardzo uroczysty i w praktyce niczym nie różniący się od sakramentu małżeństwa (poza formułą sakramentalną, o czym ludzie nic nie wiedzą) - związków nielegalnych i nienormalnych, jakimi są konkubinaty, współżycie narzeczonych, związki rozwiedzionych itp., a to wszystko niby ze względów "duszpasterskich". Nadto w Holandii, Belgii i Francji, w niektórych diecezjach zachęca się do uroczystego błogosławieństwa "małżeństw na próbę": nie jest to ani Nova, ani Vetera. Kiedy pewien kapłan, zajmujący bardzo ważne i wysokie stanowisko w Santiago (Chile), w wywiadzie prasowym oświadcza, że należy zalecać młodym, aby nie brali ślubu kościelnego, poprzestając tylko na ślubie cywilnym, bo to zupełnie wystarczy, a ślub kościelny powinien być zarezerwowany tylko dla wyjątkowo pobożnych, i kiedy wzywa katolików, aby żądali od rządu wprowadzenia rozwodów, to nie jest ani Nova, ani Vetera. Sprawa tomizmu jest także typowa. Widać, że nie tylko Tradycja wymaga, aby tomizm był znany, ogólnie szanowany i uwzględniany zwłaszcza przy studiach teologicznych, lecz także domaga się tego i Sobór.

Niestety, zaraz po Soborze, prawie wszędzie (poza Polską), odbywało się w tej sprawie odwrotnie, gdyż tomizm jest nie tylko porzucany, ale wyśmiewany i zwalczany, nadto uważa się go (i słusznie) za główną przeszkodę w zbliżeniu i we współpracy z marksistami. W ostatnich latach pojawiły się różne "nowe teologie" antytomistyczne, jak "teologia wyzwolenia", "teologia gwałtu", "teologia rewolucji", "czarna teologia" itp., które chociaż są właściwie antyteologiami, znajdują się u podstaw wielu oficjalnych dokumentów episkopatów, zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej. Stąd też i te dokumenty często mają postawę "ani Nova, ani Vetera". To samo, niestety, trzeba powiedzieć o niektórych pracach dzisiejszych teologów, szczególniej takich najbardziej czytanych, jak Hans Kung, Herbert Haag i nawet Karol Rahner, gdy w miarę jak zrywają z tomizmem, zajmują w praktyce stanowisko "ani Nova, ani Vetera".

Tylko Vetera

Na tym tle pojawiła się postawa czwarta: "tylko Vetera", jako konsekwentna reakcja przeciwko procesowi zmian, rozciągniętemu na wszystko, także i na to co istotne, a więc przeciwko procesowi samoniszczenia. Przypomnijmy, że według socjologii, postawa "tylko Vetera", to typowa postawa w każdym wypadku, gdy proces zmian jest przesadny i jako taki, grozi zniszczeniem wszystkich wartości kulturalnych. Obszernie studiuje to zjawisko znakomity socjolog Pitirim Sorokin nazywając go misonoizmem, czyli fanatycznym trzymaniem się pewnych starych zasad i obyczajów w obawie, że to co nowe i modne zniszczy całą kulturę. Gdyby stanowisko pierwsze, a więc pełne poszanowanie Nova et Vetera, było wszędzie dominujące, na pewno nie pojawiłoby się stanowisko czwarte: "tylko Vetera", gdyż nie miało by uzasadnienia. Bowiem proces zmian ograniczony tylko do tego co akcydentalne, a pozostawiający nienaruszone to co istotne, nie mógłby wywołać reakcji. Ale skoro postawa Nova et Vetera prawie wszędzie poza Polską stała się wyjątkową i marginesową, ustępując miejsca postawie niszczycielskiej "ani Nova, ani Vetera", spowodowała logiczne ukazanie się reakcji w formie postawy "tylko Vetera". Trzeba jednak przypomnieć, że początkowo postawa "tylko Vetera" odnosi się wyłącznie do zmian samowolnych i nie upoważnionych przez Sobór i tylko wiele lat później, na skutek tego, że ten proces samoniszczenia Wiary stale powołuje się na Sobór, rozciągnęła się także i na naukę Soboru. Wystarczy szczery i rzetelny powrót do postawy Nova et Vetera, aby automatycznie zniknęła postawa "tylko Vetera", co wymaga przede wszystkim powrotu do tomizmu i jego rozróżniania między tym co jest substancjalne (istotne) i tym co jest akcydentalne, oraz ograniczenie procesu zmian tylko do tego co jest akcydentalne.